தஞ்சாவூர் (தஞ்சை) தமிழகத்தின் முக்கியமான நகரங்களில் ஒன்று. இது வரலாற்றில் மிகவும் முக்கியமான இடமாகும், குறிப்பாக சோழருக்காலத்தில். தஞ்சாவூர் எனப்படும் இந்தப் பகுதி, சோழப் பேரரசின் தலைநகரமாக விளங்கியது. தஞ்சையில் அமைந்துள்ள பிரகதீஸ்வரர் கோயில் (பெரிய கோயில்) யுனெஸ்கோ உலக பாரம்பரியச் சின்னமாகும், இது சோழ معمநாட்டின் கட்டிட கலை நுணுக்கத்தின் சாட்சி.
தஞ்சாவூர் வரலாற்று, கலாச்சார, மற்றும் சமய பண்பாட்டுக் கவனத்தில் சிறப்பு பெற்றது. இதைப் போன்று தஞ்சாவூரின் ஓவியக்கலை மற்றும் தஞ்சாவூர் வீணை, நர்த்தனக் கலைகள் ஆகியவை மிகவும் பிரசித்தம். அத்துடன் தஞ்சை மண், காவிரி ஆற்றின் கரையில் அமைந்துள்ளதால், விவசாயத்திற்கும் புகழ் பெற்றது.
தஞ்சாவூர் வரலாறு இந்தியாவின் முக்கியமான அரசியல், கலாச்சார மற்றும் சமய வரலாற்றில் முக்கியமான இடம் பிடிக்கிறது. தஞ்சாவூர், தற்கால தமிழ்நாட்டில் காவிரி நதிக்கரையில் அமைந்துள்ளது, இது பண்டைய சோழர்கள், பாண்டியர்கள் மற்றும் மராத்திய மன்னர்களின் ஆட்சிக்குப் பெரும் மையமாக இருந்தது.
தஞ்சாவூர் மிகவும் புகழ்பெற்றது சோழப் பேரரசின் தலைநகரமாக இருந்ததினால். சோழர்கள் பெரும் கட்டுமானங்களை, குறிப்பாக பிரகதீஸ்வரர் கோயிலை (பெரிய கோயில்) உருவாக்கினர். ராஜராஜ சோழன் (மிகப் பிரபலமான சோழ மன்னர்) தஞ்சை நகரத்தை வளர்த்தார். பிரகதீஸ்வரர் கோவில், சோழர்களின் அதிகாரத்தை, கலாச்சார உயர்வையும் காட்டும் கட்டடக்கலைப் புதையலாகும்.
சோழர்களின் ஆட்சி பின்னர் பாண்டிய மன்னர்களால் குறைக்கப்பட்டது. பாண்டியர்கள் பின்னர் விஜயநகர சாம்ராஜ்யத்தால் இடம்பிடிக்கப்பட்டனர். விஜயநகர அரசர்கள் தஞ்சையை தங்கள் வெற்றியாலான பகுதியாக மாற்றினர்.
முதலாம் ஏகோஜி போன்ஸ்லே, சத்ரபதி சிவாஜியின் தம்பி, தஞ்சாவூரை மராத்திய ஆட்சிக்கு எடுத்தார். மராத்தியர்கள் தஞ்சையை கலாச்சாரமாகவும் சமய ரீதியாகவும் மேலும் மேம்படுத்தினர். இந்த காலகட்டத்தில் தஞ்சை ஓவியம், தஞ்சாவூர் வீணை போன்றவை பிரசித்தம் அடைந்தது.
அதன் பின்னர் தஞ்சாவூர், பிரிட்டிஷ் கிழக்கு இந்தியா நிறுவனத்தின் கட்டுப்பாட்டுக்குள் வந்தது. தஞ்சை மராத்தியர்கள் பிரிட்டிஷ் ஆட்சியுடன் உறவைத் தொடங்கிய பின்னர், இந்த பகுதியின் பண்பாடு மற்றும் அரசியல் வாழ்க்கை மாறியது.
தஞ்சாவூர் பாரம்பரியத்தில் மிகவும் உயர்வாக விளங்குகிறது. இங்கு பிரகதீஸ்வரர் கோவில் போன்ற மாபெரும் கோயில்கள், தஞ்சாவூர் ஓவியம், மற்றும் தஞ்சை வீணை போன்ற கலைகள் பிரசித்தம் பெற்றவை.
